Fréttakerfi

Á dögunum gaf Hagfræðistofnun út skýrslu sem fjallaði um lyfjamarkaðinn hér á landi. Í skýrslunni kom meðal annars fram að lyfjaverð á Íslandi hefði lækkað síðan í byrjun 21. aldarinnar og að gögn frá Hagstofunni  benda til þess að árið 2018 hafi íslenskir neytendur greitt um það bil helmingi minna fyrir skammt af lyfjum en 2003. Þá kom fram að vegna verðlagshamlana sem settar eru á lyf hér á landi sé lyfjaframboð hér á landi aðeins þriðjungur af því framboði sem í boði er á Norðurlöndum. Læknar og lyfsalar sem Viðskiptablaðið ræddi við segja ástæðu til að hafa áhyggjur af stöðunni og telja sumir að endurskoða þurfi þessar verðlagshömlur.

Læknafélagið ætlar að skoða oflækningar og kanna viðhorf lækna til fullyrðinga um að oflækningar séu stundaðar hér á landi. Þetta segir Reynir Arngrímsson formaður Læknafélagsins í Læknablaðinu. Átakið leiði til faglegra endurbóta á þjónustunni en strandi hins vegar á fjármagni. Hann segir nauðsynlegt að spyrja hvort sannanlega sé þörf á meðferð eða rannsókn í hverju tilviki. Stefán Hjörleifsson læknir segir að fólk geti orðið fyrir skaða við oflækningar.

Hinn 16. júní sl. birtist í Morgunblaðinu viðtal við tvo bæklunarlækna, þá Ágúst Kárason og Ragnar Jónsson. Ráða má að tilefni viðtalsins hafi verið að heyra viðhorf þeirra félaga til nýsamþykktrar stefnu heilbrigðisráðherra fyrir heilbrigðiskerfið fram til ársins 2030. brigðiskerfið fram til ársins 2030. Viðtalið tók reyndur blaðamaður við Morgunblaðið og virðist hún hafa gert sér far um að gefa læknunum kost á að lýsa skoðunum sínum á stefnunni, stöðunni almennt og aðgerðum stjórnvalda en ekki sínum eigin skoðunum eins og fréttamenn freistast stundum til.

Stundum er erfitt að átta sig á því hvaðan á mann stendur veðrið en einstaka sinnum þegar manni tekst það loksins sér maður að það var ekki við öðru að búast. Ég skrifaði grein sem birtist í Fréttablaðinu á fimmtudaginn þar sem ég reyndi af veikum mætti að byggja brú milli heilbrigðismálaráðherra og lækna sem hafa gagnrýnt tillögu hennar að heildarskipulagi í heilbrigðismálum.

Kári Stefánsson, læknir bendir réttilega á í grein í Fréttablaðinu 27. júní sl. að læknasamtökin eru öflugur bakhjarl félagsmanna sinna[i]. Það sem honum hinsvegar yfirsést í ágætri grein og ábendingum til læknasamtakanna er að hagsmunir lækna og skjólstæðinga þeirra hafa yfirleitt og almennt farið saman og gera enn. Þannig hafa læknar verið aðaldriffjöðrin í uppbyggingu heilbrigðiskerfis. Þeir eru hryggjarstykkið í starfseminni og hjartað sem pumpar lífsglóðinni sem heldur því gangandi. Því er hinsvegar ekki að leyna að áhrif lækna á ákvarðanatöku innan heilbrigðiskerfisins og stofnanna þess hefur farið minnkandi á sl. árum.

Aðstoðarmaður heilbrigðisráðherra og fyrrverandi landlæknir, Birgir Jakobsson, ber íslenska sérfræðilækna þungum sökum í grein sem birtist í Morgunblaðinu sl. föstudag. Þetta er því miður ekki í fyrsta sinn sem greinarhöfundur setur fram rangfærslur í svipuðum dúr en vonandi er að margendurteknar skýringar og leiðréttingar frá læknum nái að lokum augum og eyrum ráðamanna. Atvinnurógur getur haft alvarlegar afleiðingar. Í þessu tilfelli kemur hann beint úr æðstu valdastöðum heilbrigðiskerfisins. Það eykur enn frekar á alvöru málsins. Ígrein aðstoðarmanns heilbrigðisráðherra falla enn á ný órökstuddir sleggjudómar um sjálfstætt starfandi sérfræðilækna og hér er þeim helstu svarað í örstuttu máli:

Bið eftir tíma hjá læknum í sumum sérgreinum hefur lengst. Töluverð fækkun blasir við í stétt hjartalækna. Formaður Læknafélags Reykjavíkur segir algjört óöryggi ríkja meðal sérfræðilækna og nýliðun vanti í stéttina. „Nú er bara þannig komið að þetta óöryggi og nýliðunarleysi er orðið þannig að menn eru farnir að hugsa sinn gang,“ segir Þórarinn Guðnason, formaður Læknafélags Reykjavíkur.

Heil­brigðisráðherra virðist ekki skilja að reynsla sér­fræðilækna er ómet­an­leg, hún verður ekki met­in til fjár. Hún get­ur ekki skipu­lagt eða búið eitt­hvað kerfi í staðinn fyr­ir það. Ut­an­spít­ala­kerfi sem er rekið beint af sér­fræðing­um er af­leiðing af því að spít­ala­kerfið hef­ur ekki getað sinnt öll­um,“ seg­ir Ágúst Kára­son, bæklun­ar­lækn­ir og full­trúi Íslands í Fé­lagi evr­ópskra axla- og oln­boga­sk­urðlækna.

Reynir Arngrímsson læknir og formaður Læknafélags Íslands segist hafa gert alvarlegar athugasemdir við heilbrigðisstefnu stjórnvalda þegar hún var í smíðum. „Því miður virðist fátt eða ekkert af þeim hafa ratað inn í þingsályktunartillöguna sem var samþykkt á Alþingi á dögunum. Í fyrsta lagi gerðum við athugasemd við hvernig staðið var að gerð áætlunarinnar.

Nauðsyn­legt er að leysa þann frá­flæðis­vanda sem rík­ir á Land­spít­ala, sem lýs­ir sér í því að rými, sem eiga að heita bráðadeild, eru að miklu leyti full af sjúk­ling­um sem ættu að liggja á legu­deild. Þetta seg­ir Ebba Mar­grét Magnús­dótt­ir, formaður lækn­aráðs Land­spít­ala. Lækn­aráð sendi í morg­un frá sér álykt­un til stjórn­valda þar sem lýst er áhyggj­um af ófull­kom­inni ein­angr­un sjúk­linga sem mögu­lega bera fjölónæm­ar bakt­erí­ur á bráðamót­töku.