Úr fjölmiðlum

Um 7% kven­kyns lækna höfðu upp­lifað kyn­ferðis­lega áreitni í vinnu síðastliðna þrjá mánuði árið 2018 og 47% kven­kyns lækna ein­hvern tíma á starfsæv­inni. Þetta kem­ur fram í könn­un á líðan og starfs­hátt­um lækna sem Lækna­fé­lag Íslands lét gera í októ­ber árið 2018. Ólöf Sara Árna­dótt­ir, handa­skurðlækn­ir á Land­spít­al­an­um og formaður sam­skipta- og jafn­rétt­is­nefnd­ar Lækna­fé­lags Íslands, greindi frá niður­stöðunni í dag á alþjóðlegri ráðstefnu um #met­oo-hreyf­ing­una sem hald­in er í Hörpu. Um 1% karl­kyns lækna hafði upp­lifað kyn­ferðis­lega áreitni í vinnu síðastliðna þrjá mánuði og 13% á starfsæv­inni. Könn­un­in nær til allra lækna sem eru skráðir í Lækna­fé­lagið. Ung­ir lækna­nem­ar einkum kon­ur eru í mestri hættu á að verða fyr­ir kyn­ferðis­legri áreitni. Þess má geta að könn­un­in var gerð tæpu ári eft­ir að #met­oo-bylt­ing­in náði hæstu hæðum hér á landi.

Fjölmargar tilkynningar um öndunarfærasjúkdóma af óljósum ástæðum, tóku að berast heilbrigðisyfirvöldum í Illinois og Wisconsin í Bandaríkjunum í júlí. Sjúkdómarnir voru þó hugsanlega tengdir veipi. Margir sjúklinganna eru ungir að árum. Fleiri dæmi komu upp víðar um Bandaríkin og nú hafa um 450 manns veikst og 5 látist. Farið var í að rannsaka orsök veikindanna í Illinois og Wisconsin og niðurstöðurnar birtar í The New England Journal of Medicine í liðinni viku. Þar voru rannsakaðir 53 sjúklingar sem leitað höfðu á sjúkrahús vegna öndunarfærasjúkdóms og höfðu veipað. Í framhaldinu birti Embætti Landlæknis tilkynningu um veikindin. Veikindin lýsa sér þannig að flestir sjúklinganna hafa verið með öndunarfæraeinkenni, hósta, mæði og jafnframt hafa þau verið með einkenni frá meltingarvegi, ógleði, uppköst og jafnvel niðurgang. Allir lýstu slappleika og almennum lasleika.

Tryggvi Gunnarsson, umboðsmaður Alþingis, segir að heilbrigðisráðuneytið hafi ekki sýnt fram á að rétt hafi verið staðið að staðfestingu ráðherra á breyttu skipuriti Landspítalans sem tók gildi í ársbyrjun 2017. Sjö yfirlæknar á rannsóknasviði voru ósáttir við breytingarnar og leituðu til umboðsmanns með umkvartanir sínar. Yfirstjórn Landspítala ákvað á haustdögum 2016 að breyta uppbyggingu rannsóknasviðs, bæði með sameiningu deilda og breyttum hlutverkum yfirmanna. Þannig heyrðu deildarstjórar ekki lengur undir yfirlækna heldur beint undir forstjóra. Stór hluti starfsfólks á nokkrum deildum heyrði svo undir deildarstjóra en aðrir undir yfirlækna. Þeir sjö yfirlæknar sem kvörtuðu til umboðsmanns Alþingis töldu að með þessu væri skorið milli faglegrar ábyrgðar þeirra á starfseminni og stjórnunar. Þessu andmæltu yfirmenn spítalans og sögðu að fyrirkomulagið á rannsóknasviði yrði eftir breytingar það sama og á öðrum sviðum sjúkrahússins. Yfirmenn sögðu breytinguna ekki ganga gegn ákvæðum laga um faglega ábyrgð lækna á þeirri læknisþjónustu sem heyrir undir þá.

Hvorki Fé­lag ís­lenskra hjúkr­un­ar­fræðinga né Lækna­fé­lag Íslands hef­ur fengið form­lega kynn­ingu á fyr­ir­huguðum skipu­rits­breyt­ing­um á Land­spít­al­an­um. Páll Matth­ías­son, for­stjóri Land­spít­al­ans, kynnti breyt­ing­arn­ar, sem gerðar eru í skugga rekstr­ar­halla spít­al­ans, fyr­ir full­trú­um heil­brigðisráðuneyt­is­ins á fundi í gær. Í breyt­ing­un­um felst meðal ann­ars að fram­kvæmda­stjór­um á Land­spít­al­an­um verður fækkað um nær helm­ing og sviðsskrifs­stof­um úr níu í tvær til þrjár til þess að ná sam­legð.

Læknarnir Kjartan Þórsson og Árni Johnsen vöktu athygli fyrr á árinu þegar þeir opnuðu síðuna niðurtröppun.is. Nú eru þeir meðal annars að vinna að öðru verkefni sem snýst um að greikka samskiptaleiðir á spítalanum.

Hinn 16. júní sl. birtist í Morgunblaðinu viðtal við tvo bæklunarlækna, þá Ágúst Kárason og Ragnar Jónsson. Ráða má að tilefni viðtalsins hafi verið að heyra viðhorf þeirra félaga til nýsamþykktrar stefnu heilbrigðisráðherra fyrir heilbrigðiskerfið fram til ársins 2030. brigðiskerfið fram til ársins 2030. Viðtalið tók reyndur blaðamaður við Morgunblaðið og virðist hún hafa gert sér far um að gefa læknunum kost á að lýsa skoðunum sínum á stefnunni, stöðunni almennt og aðgerðum stjórnvalda en ekki sínum eigin skoðunum eins og fréttamenn freistast stundum til.

Stundum er erfitt að átta sig á því hvaðan á mann stendur veðrið en einstaka sinnum þegar manni tekst það loksins sér maður að það var ekki við öðru að búast. Ég skrifaði grein sem birtist í Fréttablaðinu á fimmtudaginn þar sem ég reyndi af veikum mætti að byggja brú milli heilbrigðismálaráðherra og lækna sem hafa gagnrýnt tillögu hennar að heildarskipulagi í heilbrigðismálum.

Aðstoðarmaður heilbrigðisráðherra og fyrrverandi landlæknir, Birgir Jakobsson, ber íslenska sérfræðilækna þungum sökum í grein sem birtist í Morgunblaðinu sl. föstudag. Þetta er því miður ekki í fyrsta sinn sem greinarhöfundur setur fram rangfærslur í svipuðum dúr en vonandi er að margendurteknar skýringar og leiðréttingar frá læknum nái að lokum augum og eyrum ráðamanna. Atvinnurógur getur haft alvarlegar afleiðingar. Í þessu tilfelli kemur hann beint úr æðstu valdastöðum heilbrigðiskerfisins. Það eykur enn frekar á alvöru málsins. Ígrein aðstoðarmanns heilbrigðisráðherra falla enn á ný órökstuddir sleggjudómar um sjálfstætt starfandi sérfræðilækna og hér er þeim helstu svarað í örstuttu máli:

Bið eftir tíma hjá læknum í sumum sérgreinum hefur lengst. Töluverð fækkun blasir við í stétt hjartalækna. Formaður Læknafélags Reykjavíkur segir algjört óöryggi ríkja meðal sérfræðilækna og nýliðun vanti í stéttina. „Nú er bara þannig komið að þetta óöryggi og nýliðunarleysi er orðið þannig að menn eru farnir að hugsa sinn gang,“ segir Þórarinn Guðnason, formaður Læknafélags Reykjavíkur.

Heil­brigðisráðherra virðist ekki skilja að reynsla sér­fræðilækna er ómet­an­leg, hún verður ekki met­in til fjár. Hún get­ur ekki skipu­lagt eða búið eitt­hvað kerfi í staðinn fyr­ir það. Ut­an­spít­ala­kerfi sem er rekið beint af sér­fræðing­um er af­leiðing af því að spít­ala­kerfið hef­ur ekki getað sinnt öll­um,“ seg­ir Ágúst Kára­son, bæklun­ar­lækn­ir og full­trúi Íslands í Fé­lagi evr­ópskra axla- og oln­boga­sk­urðlækna.